نوروز و اساطیر

بدون شک نوروز ، نقطه عطف مهمی در زندگانی تمام موجودات هستی است که انسان در بالاترین نقطه آن ،از همه موجودات تأثیر بیشتری از این رویداد مهم می گیرد و دیدیم که جهانیان نیز این مهم را پذیرفتند .

نوروز ریشه در تاریخ چند هزار ساله ی این مرز و بوم دارد تا آنجا که حتّی آنرا می توان در اساطیر ایران قدیم نیز یافت ، که در طول تاریخ در بستر فرهنگ ایرانی و سپس ایرانی – اسلامی ،  تجلی فوق العاده ای یافته است .

در این مجال کوتاه نوروز را در اساطیر جستجو خواهیم کرد.

1-در خدایان باستان :

 درخدایان باستانی به نام رَپیسوین rapithwin برمی خوریم که سرور گرمای نیمروز و قرینه لازم برای تیشتر یا همان  سرچشمه باران و باروری است .

اهورامزدا در زمانی از روز که متعلق به رَپیسوین است قربانی کرد و ازآن آفرینش بوجود آمد ، در پایان جهان نیز ، در زمان متعلق به رَپیسوین است که رستاخیز به انجام می رسد . پس او فقط سرور زمان اولیه نیست ، بلکه سرور زمان" بازسازی جهان " نیز هست .

هر وقت دیو زمستان هجوم می آورد او در زمین پناه می گیرد و آب های زیر زمینی را گرم نگاه می دارد تا گیاهان و درختان نمیرند . بازگشت سالانه او در بهار بازتابی از پیروزی نهایی خیر است که وی بر آن سرپرستی خواهد داشت . جشن رَپیسوین بخشی از جشن نوروز است ، هم روز نو در سال واقعی و هم روز نو در زمان آرمانی آینده . آمدن رَپیسوین به زمین ، زمان شادی و امید به رستاخیز است و نمادی از پیروزی نهایی و همیشگی آفرینش نیک .

2-در میان قهرمانان ایزدی :

در میان قهرمانان ایزدی به شخصیتی به نام جم یا جمشید برمی خوریم که به مجموعه عقاید دوران هند و ایرانی تعلق دارد . البته در عقاید هندی او را به نام یَمِه می شناسیم . جم به سبب فرمانروایی هزار ساله اش از در زمین بسیار مورد احترام است و در زمان فرمانروایی او آرامش و وفور نعمت خودنمای می کند . در زمان او زمین در سه نوبت گسترده تر شد و در پایان حکمرانی او دو برابر گسترده تر از آغاز آن بود . جم به سبب ساختن وَرَه یا دژ زیر زمینی مورد تمجید است .

در پی هشدار آفریدگار بدوکه مردمان گرفتار سه زمستان هراس انگیز خواهند شد ، او به جمع آوری انواع بذرها ، حیوانات و مردمان نیک پرداخت و آنها را به دژ زیرزمینی برد و در پایان زمستان دوباره جهان آبادان شد .

پرسپولیس کاخ هخامنشیان مشهور به تخت جمشید است و افتخار بنیان نهادن نوروز که عید بزرگ ایرانیان است و فرصتی است برای شادمانی ها و عیدی دادن ها ، به جمشید تعلق دارد .

تقدیم به زنده رودیان 

" سال نو مبارک "

 

تهیه ی مطلب: محسن نادر الاصلی