مناره ها پیش از اسلام:

اولین مناره‏ى بنا شده مناره اسكندريه با ارتفاع دويست و سى ذرع بوده است.


 

مناره ها ی اسلامی:

مناره در دوران اسلامي نام (ماذنه) به خود گرفت ولي اين به آن معني نيست كه مؤذن حتما بر بالاي آن اذان بگويد. به همین دلیل بعضى از مناره ‏ها یی را كه در آن چنين جائى ساخته نشده مربوط به پيش از اسلام مي دانند. بيشتر مساجدي كه در قرون اوليه اسلام ساخته شده اند, مناره هم داشته است.
مانند مسجد جورجير اصفهان كه نوشته‏ اند مناره آن بيش از يكصد متر بوده يا مناره ی مسجد شهرستان كه اينك اثرى از مسجد و مناره آن ديده نمي شود. وجود چنین مناره هایی نشان از اهمیت آنها به عنوان یک مرکز دیدبانی و علامت دهی در هنگام دفاع از شهر در مقابل دشمنان بوده است.
مناره‌هاي مساجد ايران از قرن اول تا پنجم هجري ساده و
منفرد و از اوايل قرن هفتم هجري جفت مناره بر سر در بنا رواج پيدا كرد. مناره زمينه مناسبي براي اعمال ذوق و سليقه هنرمندان به ويژه در هنر آجركاري فراهم آورده وعظمت و زيبايي خيره‌كننده‌اي را القا مي‌كند. معماران ايراني به ياري آجر و ملات‌هاي مناسب بناهايي را به وجود آوردند كه كليه نيروهاي فشاري و كششي به آجر و چوب منتقل شده و توانسته‌اند به خوبي آن را تحمل كنند و بعد از گذشت حدود هزار سال ايستايي بنا محفوظ بماند. دوره سلجوقي يكي از متمركزترين و قوي‌ترين حكومت‌ها در تاريخ ايران بعد از ظهور اسلام بوده است. در اين دوره اصفهان پايتخت و حكومت در اوج قدرت مي‌باشد. معماري و شهرسازي در دوران سلجوقي (که از آميزش فرهنگ بومي با آرمان‌هاي اسلامي پدید آمده است) دوران طلايي خود را سپري كرده و توانسته طيفي وسيع از معماري سرزمين‌هاي اسلامي را در بر گیرد. با پذيرش مذهب تسنن توسط طبقه حاكم سلجوقي، براي اعلان وفاداري به دين، ساخت مساجد آغاز شد. ساخت مناره‌ها در واقع ابزار مستقل مناسبي براي ابراز وفاداري به دين جديد بود. آجرچيني پركار و پرنقش از

خصوصيات معماري دوره سلجوقيان مي‌باشد. تزئينات غني مناره‌ها از طريق كتيبه‌ها راه‌گشايي به سرمايه عقيدتي بوده است.

 

مناره از دیدگاه ایستایی:

مناره ها با آنکه عناصری لاغر وکم تعادل به نظر می رسند,بسیار پر دوام اند. علت این دوام را می توان در محدودیت بام آن و نفوذ کمتر برف و باران دانست.

از طرف دیگر شکل مخروطی و استوانه ای آن عاملی مقاوم در برابر زلزله است , به صورتی که وقوع زلزله با جذب نوسانات رفت و برگشت نیرو های پرشی پایه از تراز کف تا تراز فوقانی از میزان نوسانات ناشی از زلزله کم می شود .